Diagnostyka i leczenie celiakii
Diagnostyka
Diagnostyka celiakii jest kilkuetapowa i składa się z pakietu badań:
- genetycznych (HLA-DQ2/DQ8)
- serologicznych (tTG, EMA, DPG)
- histopatologicznych (biopsja jelita)
Kolejność poszczególnych badań diagnostycznych zależy od grupy badanej: czy są to osoby z objawami nasuwającymi podejrzenie celiakii, czy też z grupy ryzyka bez wyraźnych dolegliwości. W przypadku dzieci można pominąć biopsję jelita, jeśli spełnione są poniższe warunki:
- objawy kliniczne
- wysoki poziom przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej IgA przekraczający 10-krotnie górną granicę normy
- dodatni wynik przeciwciał endomyzjalnych (EMA)
- obecność genu HLA-DQ2 lub/i HLA-DQ8
Niezwykle istotne jest przeprowadzenie pełnej diagnostyki przed wprowadzeniem diety bezglutenowej, która wpływa na obniżenie poziomu przeciwciał i odbudowę śluzówki jelita cienkiego. Tym samym dieta bezglutenowa zaburza wyniki badań serologicznych i histopatologicznych, nie wpływając jedynie na wynik testu genetycznego.
Leczenie
Jedyną formą terapii dostępnej dla chorych na celiakię czy nieceliakalną nadwrażliwość na gluten jest restrykcyjna dieta bezglutenowa.
Kontrolowanie diety bezglutenowej
Osoba z rozpoznaną celiakią i wdrożoną dietą bezglutenową powinna regularnie spotykać się ze swoim lekarzem i dietetykiem na sprawdzających wizytach kontrolnych. Ich celem jest ocena dolegliwości, przykładowych jadłospisów, potencjalnych niedoborów żywieniowych, m.in. na podstawie badań laboratoryjnych (tTG, morfologia, kwas foliowy, ferrytyna, albuminy, glukoza, wapń, jonogram, witaminy: B12, A, E, D3, TSH, enzymy wątrobowe). Takie kontrole są pomocne zwłaszcza w początkowej fazie leczenia, bezpośrednio po eliminacji glutenu z diety, ponieważ naprowadzają, edukują i zabezpieczają chorego przed skutkami źle zbilansowanej diety.
Z testem GlutenDetect osoba zmagająca się z celiakią może kontrolować swoją dietę także w warunkach domowych.